Bilinmeyenleri İle Bedelli Ve Bedelsiz Hisse Senetleri

Bedelli – Bedelsiz Hisse Senedi Nedir?

Şirketlerin kuruluşlarında ya da sermaye artırımlarında çıkarılan hisse senetlerine bedelli hisse senedi denir. Diğer taraftan şirketlerin bazı varlıklarında değer artışı yaşanabilir. Bu değer artışının sermayeye eklenmesi ile çıkarılan hisse senetlerine ise bedelsiz hisse senedi denir. Bu işleme hisse bölünmesi adı verilir. Hisse bölünmesinde bazı önemli hususlar ön plana çıkar. Öncelikle şirketin ortaklarına, sermaye artırımı oranında yeni hisse herhangi bir karşılık aranmadan dağıtılır. Diğer taraftan hisse bölünmesi ile şirketin ödenmiş sermayesi artar, fakat öz sermayesinde herhangi bir değişiklik olmaz. İşlem sonucunda şirketin piyasa değerinin de değişmemesi gerekir. Piyasa değerinin aynı kalabilmesi için, sermaye artırımının yapıldığı zaman hissenin fiyatı ayarlanır. Bu bölümde sizlere bedelli ve bedelsiz hisse senetleri hakkında bilgi ile yatırımcıların sıkça sorduğu bedelli hisse senedi nasıl alınır sorusunun ayrıntılarını paylaşacağız.

Bedelli Ve Bedelsiz Sermaye Artırımının Avantajları Nedir?

Bedelli sermaye artırımı şirketlere ek bir finansman kaynağı sağlar. Bedelli sermaye artırımı ile şirketler faaliyet oranlarının büyümelerine paralel olarak sermaye ihtiyaçlarını da karşılarlar. Yapılan yeni yatırımlar sonrasında şirketler fon ihtiyacı içinde olabilirler. Böylelikle ihtiyaç duyulan fonlar, şirketleri bedelli sermaye artırımına yöneltir. Şirketler bedelsiz sermaye artırımı yoluyla enflasyon karşısında zayıflamış olan sermayesini güncelleyebilir. Ayrıca şirketler emisyon primi ile hem iştirak hem de duran varlık satış kârı kalemlerinden yapılan sermaye artırımı yoluyla vergi avantajı da elde edebilir.

Sermaye Artırımı Nasıl Yapılır?

Sermaye artırımı yapmak isteyen şirketlerin öncelikle genel kurulu toplanır ve sermaye artırımı konusunu tartışır. Daha sonra gerekçeler gösterilerek oylamaya sunulur. Türk Ticaret Kanunu’na göre belirtilen 2/3 çoğunluğu sağlandığı takdirde sermaye artırımının yapılması kararı alınır. Ayrıca genel kurul toplantısında sermaye artırımı oranının ne olacağı ve hangi kaynaklardan karşılanacağı gibi konular tartışılarak karara bağlanır. Sermaye artırımının yapılabilmesi için bir diğer önemli şart ise sermayenin ödenmiş olmasıdır. Borsadaki şirketler halka açık olduğundan dolayı Sermaye Piyasası Kurulu’ndan da izin alınması gerekir. Gerekli işlemler tamamlandıktan sonra sermaye artırımı dolayısıyla çıkarılacak olan hisse senetleri, ilgili yerlere bildirilerek sermaye artırımı işlemi tamamlanmış olur.

Bedelli Ve Bedelsiz Sermaye Artırımından Nasıl Faydalananılır?

Şirketlerin hisse senetlerinin sermaye artırımı ve temettü ödemelerine katılım sağlayabilmeleri için hisse senetlerindeki sermaye artırımı veya temettü ödemelerinin başladığı günden itibaren alınması gerekir. Temettü kuponu ya da yeni pay alma kuponlarının hisse senetlerinin üzerinden ayrıldığı günden itibaren bir gün önce alınması yeterli olur.

Bedelli Sermaye Artırımında Rüçhan Hakkının Kullanılması

Yeni pay senedi çıkarabilmek için bedelli sermaye artırımı sonucunda ortaya çıkan yeni paylardan öncelikli olarak pay sahiplerinin sermaye payları ile orantılı olarak rüçhan hakkı kullanılır. Genel kurulun esas sermayenin artırılmasına ilişkin kararında aksi bir hüküm bulunmadığı sürece pay sahiplerinden her biri yeni hisse senetlerinden şirket sermayesinde bulunan payları ile orantılı miktarını alabilirler. Diğer taraftan rüçhan hakkı, şirketlerde mevcut ortakların yaptıkları sermaye artırımı sonrası ortaklık oranında herhangi bir değişiklik olmaması için önemli derecede etkiye sahiptir. Şirket yönetim kurulunca bu hakkın kullanılabilmesi için pay sahiplerine yeni pay haklarını kullanabilmeleri için en az 15 günlük süre tanınması gerekir. Ayrıca bu sürenin pay sahiplerine ilan edilmesi gerekir.

Bedelli Ve Bedelsiz Hisse Senedi Nasıl Hesaplanır?

Bedelsiz sermaye dağıtımında örneğin bir şirketin 200 milyon TL ödenmiş sermayesi ve 600 milyon TL de piyasa değeri olduğu göz önüne alınırsa şirketin piyasa değeri ödenmiş sermayesine bölünür ve hisse senedi 3 TL olarak ortaya çıkar. Bedelli sermaye dağıtımında da bir şirketin 100 milyon ödenmiş sermayesi, 250 milyon özsermayesi ve 500 TL piyasa değeri olduğu düşünüldüğünde piyasa değeri ödenmiş sermayeye bölünür ve hisse senedi 2 TL olarak ortaya çıkar.

Bedelsiz Sermaye Artırımının Şirketin Piyasa Değerine Etkisi

Bedelsiz sermaye artırımının şirketlerin toplam piyasa değerine herhangi bir etkisi yoktur. Bedelsiz hisse dağıtımı nasıl hesaplanır? Şirket ödenmiş sermayesine 1 TL üzerinden eklemek istediği sermaye kadar nominal değeri hisse senedi olarak diğer hisse sahiplerine dağıtır. Dönem karından elde ettiği 20 milyonu TL ödenmiş sermayeye eklemek istediği durumda 20 milyon tane hisse senedi dağıtması gerekir. Şirket yüzde 100 oranında bedelsiz hisse dağıtacağını duyurduğu durumda hisse sahiplerine her hisse için 1 hisse, yüzde 200 oranında bedelsiz hisse dağıtacağını duyurması halinde ise her hisse için hisse sahiplerine 2 hisse vermesi gerekir. Şirketin ödenmiş sermayeye eklemek istediği miktar ise şirket politikasına bağlı bir durumdur ve herhangi bir formülü yoktur. Peki, bedelli sermaye artırımında hisse senedi ne olur, bedelsiz sermaye arttırımı avantajlımıdır?

Bedelsiz Sermaye Artırımı Avantajlı Mı?

Bedelsiz sermaye artırımının şirketin kasasına fazladan herhangi bir etkisi yoktur fakat var olan gelirin enflasyon sonucu erimiş sermayeye eklenmesi ile sermaye yükseltilir. Şirketlerin sermayesine bazı ihale durumlarında bakılabilir çok nadir bir durum olsa da bu konuda avantaj sağlayabilir. Bedelsiz sermaye artırımının şirketin ek finansına herhangi bir katkısı yoktur. Bedelsiz sermaye artırımı ile şirket fiili dolaşımdaki lot sayısını arttırabilir.