Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi Nedir? Nasıl Verilir?
Yıllık gelir vergisi beyannamesi kişilerin gelirlerini gösteren ve yıllık vergi tarhının yapılabilmesi için verilmekte olan bir beyanname türüdür. Bu beyannamenin verilmesi, izleyen yılın Mart ayının son gününün akşamına kadar verilebilmektedir. Ancak söz konusu gelirin basit usulde elde edilen ticari kazançlar olması durumunda, bu beyanname izleyen yılın Şubat ayının başından, 25.gününün akşamına kadar verilebilmektedir.
Gelir vergisine tabi olan gelirler, Gelir Vergisi Kanunu’nda açık bir şekilde tanımlanmıştır. Bu kanuna göre yıllık kazanç elde eden kişilerin gelir vergisi beyannamesinde bulunma zorunluluğu bulunmaktadır. Ancak yıllık gelir vergisi beyannamesi nedir ve kimler tarafından verilir anlaşılması için öncelikle gelir vergisinin ne olduğu açıklanmalıdır.
Gelir Vergisi Nedir?
Gelir vergisi, hukukumuz kapsamında hak edinebilen gerçek kişilerin ve de yetki kullanımı olan, kurumlaşmış kişilerin kazançları üzerinden devlet tarafından alınan bir vergi türüdür. Bu gelir, gerçek kişilerin bir takvim yılında elde ettiği maddi kazançların ve iratların safi tutarları olarak gerçekleşmektedir.
Gelir vergisi kapsamında olan kazançlar, Gelir Vergisi Kanunu metinlerinde ortaya konulmuştur. Buna göre; zirai kazançlar, ücretler, ticari kazançlar, gayrimenkul sermaye iratları, menkul sermaye iratları, serbest meslek kazançları ile diğer kazanç ve iratlar gelir vergisine tabi tutulmaktadır. Bu unsurlardan kazanç elde eden kişilerin yıllık gelir vergisi beyannamesini ermesi ve gelir vergisi ödemesi yapma zorunluluğu vardır.
Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi
Her sene olduğu gibi bu yıl da yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek için tam mükellef olan kişiler şunlardır:
- İkametgah adresi Türkiye sınırları içinde bulunanlar
- Bir yıl içerisinde Türkiye sınırları içinde 6 aydan fazla oturum gerçekleştirenler
- Yabancı ülkelerde oturan ancak resmi daireler veya merkezi Türkiye’de yer alan teşekkül ve teşebbüslere bağlı olan Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşları
Bu listede sayılı olanlar, tam vergi mükellefi olarak adlandırılmaktadır. Bu kişilerin Türkiye’de ve de başka ülkelerde elde ettiği iratlar ve kazançlar da vergilendirilmektedir. Dolayısıyla bu kişiler de yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek durumundadır. Ayrıca Türkiye sınırları içinde yerleşik olmayan gerçek kişiler de dar mükellef olarak adlandırılmaktadır. Bu kişiler de yalnızca Türkiye’den elde ettikleri iratlar ile kazançlar üzerinden vergilendirilmektedir.
Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi Nasıl Verilir?
Genel olarak yıllık gelir vergisi beyannamesi, vergi mükelleflerinin ikametgâhlarının bulunduğu vergi dairesine verilmek durumundadır. Ancak dijitalleşen maliye uygulamaları sayesinde günümüzde bu beyanname internet üzerinden de verilebilmektedir. Bunun için de kişilerin, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın web sitesi olan www.gib.gov.tr giriş yapası gerekmektedir. Bu internet sitesinden vergi mükellefleri ‘Hazır Beyan Sistemi’ sayesinde beyannamelerini kolaylıkla verebilmektedir.
Eskiden olduğu gibi posta yoluyla da yıllık gelir vergisi beyannameleri Gelir İdaresi Başkanlığı’na gönderilebilmektedir. Ancak posta yoluyla beyanname gönderimi yapacak olan kişilerin, posta gönderim tarihini değil; postanın başkalığa ulaşma tarihini esas alması gerekmektedir. Dolayısı ile beyannamenin gönderim zamanı, beyannamenin verilmesi için belirlenen son günlere tekabül etmemelidir. Ancak taahhütlü postada, postanın veriliş tarihi dikkate alınmaktadır.
Dileyen kişiler, yıllık gelir vergisi beyannamesi gönderimini elektronik beyanname gönderme aracılık yetkisi bulunan mali müşavirler aracılığıyla da gönderebilmektedir. Genel olarak yurtdışında yaşayan vergi mükelleflerinin tercih ettiği beyanname verme tercihi de bu şekilde gelişmektedir. Kolay uygulanabilirlik açısından da e-beyanname vermek oldukça fazla tercih edilmektedir.
Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi Ne Zaman Verilir?
Vergi mükellefi olan kişiler ve kirada gayrimenkulleri bulunan kişiler kira gelir vergisi beyannamesi ne zaman verilir diye internet üzerinde araştırma yapmaktadır. Geçtiğimiz yılın gelir vergileri, 2020 yılında 31 Mart 2020 tarihine ödenmesi gerekirken 30 Nisan 2020 tarihine kadar uzatılmıştır. Ancak normal şartlar altında gelir vergisi için beyanname verilme süresinin son günü Mart ayının son gününün akşamına kadardır.
Kira gelir beyannamesi 2020 yılı kazançları, 2021 yılında ödenecektir. Normal şartlar altında bu beyannamenin verilmesinin zamanı yine Mat ayının son gününün akşamına kadar olacaktır. Ancak Maliye Bakanlığı tarafından bu süre değiştirilebilmektedir.
Kira Gelir Vergisi Nasıl Ödenir?
Yıllık gelir vergisi beyanname süresi içinde verilen beyannamelerden sonra vergi mükelleflerinin ne kadar bir vergi ödemesi yapacağı belirlenmektedir. Belirlenen bu vergi yani Gelir Vergisi iki taksit şeklinde ödenmektedir. Gelirin ticari kazançlardan oluşmaması yani basit usulde tespit edilmesi durumunda, verginin ilk taksiti Mart ayının sonuna, ikinci taksiti de Temmuz ayının sonuna kadar ödenmektedir.
Vergi mükelleflerinin gelirlerinin basit usulde gerçekleşmediği durumlarda da yani ticari kazancın söz konusu olduğu durumlarda, vergi ödemesinin ilk taksiti Şubat ayının sonuna kadar, ikinci taksiti de Haziran ayının sonuna kadar ödenmektedir. Yıllık gelir vergisi beyannamesi süresinin kaçırılmaması ve cezai bir işleme maruz kalınmaması için belirtilen tarihlere dikkat edilmelidir.
