İlk Kez Temettü Alacaklara Temettü Rehberi

İlk Kez Temettü Alacaklara Hisse Senetleri Temettü Rehberi

Yeni yatırımcının aklındaki soru işaretlerinden biri de temettü ne demek sorusudur. Kar payı anlamına gelen temettü kavramı şirketlerin dönem sonu karından dağıtılan belli bir tutardır. BİST endeklerine bulunan şirketlerin hissedarları için dağıttığı bu paralar nasıl hak edilir, temettü hesabı nasıl yapılır, temettü ne zaman yatar? İşte temettü kavramı ile ilgili bilinmeyenler. Bu yazımızda kısaca temettü nedir? önce onu açıklayıp daha sonra detaylara bakalım.

Temettü Hakkında Merak Edilenler

Borsada yatırım yapmaya başlamadan önce bilmeniz gereken en önemli konulardan biri temettü yani kâr payı sistemidir. Şirket kâr ediyorsa, yılsonunda net kâr payından tüm hissedarlarına da kâr payı vermesidir. Temettü her şirket tarafından aynı şekilde verilmez. Bazıları yıllık kârdan hisse payı kadar nakdi ödeme yaparken bazı şirketler hisse sahibinin lotu oranında bir kat daha lot ile ödeme yaparlar. Yılsonunda temettü tarihleri zamanında yapılan bilanço açıklamaları yatırımcı için bu yüzden önemlidir. Temettü ne demek sorusuna açıklık getirdikten sonra sizlere temettü verimi hakkında bilgiler sunacağız.

Temettü Verimi ve Temettü Nasıl Hesaplanır?

En yalın hâliyle senelik hisse adetine ödenen temettü miktarının bugünkü hisse fiyatına bölünerek hesaplanmasıdır. Temettü verimi hisse fiyatına bağımlı bir değişkendir. Her yatırımcının temettü verimi kendi tablosuna özeldir. Bugünkü fiyat yerine hisseyi alırken ödenen fiyat baz alınırsa kişisel kazanç verimi daha net görülür.

Genel olarak temettü veren hisseler işlerini yatırımlarla daha da büyütme şansı olmayan sabit bir çarkta dönen şirketlere aittir. Eğer bu tür bir hisseye uzun vadeli yatırım yaptıysanız, firmanın en son ne kadar temettü verdiğine ve ne kadar süre düzenli ödeme yaptığına bakarak en düşük riskle her yıl ne kadar temettü verimi alabileceğinizi kestirme şansınız vardır. Türkiye gibi enflasyon oranı yüksek olan ülkelerde risk faktörü sabit olmadığından farklı temettü hesaplama yöntemleri de geliştirilmeye çalışılmaktadır.

Temettü Vermek Zorunlu Mu?

Bu konuda en net açıklama Sermaye Piyasası Kurulu’nun yaptığı açıklamadır. Temettü hisseleri sahiplerini BİST şirketinin kararına istinaden zamanı geldiğinde lotlarını elinde bulundurması gerekir. Halka açık olan tüm şirketlerin SPK’ya bildirdiği oranlarda asgari temettüyü dağıtması şartı vardır. Şirketin kuruluş yapısına göre temettü şartları değişiktir. Çeşitli şekillerde temettü dağıtma hakkı olan ortaklıklar vardır. Hangi şirkete yatırım yapacaksanız temettü şeklini incelemeniz faydanıza olacaktır. Borsada hissesi olan her bir şirketin temettü dağıtma koşulu yoktur. Her şirketin temettü dağıtma zorunluluğu olmasa da zarar eden şirketler temettü dağıtımı yapamaz. Ayrıca şirketler KAP a açıklanan temettü tarihleri içerisinde temettüyü dağıtmalı, yatırımcılara ödeme yapmak zorundadırlar.

Temettü Nasıl Hak Edilir?

En kolay yoldan temettü hesaplama yöntemi için örnek üzerinden gidelim:

Mesela AAA şirketine ait 1000 adet hisseye (lot) yatırım yaptınız. Şirket de bu sene %90 temettü dağıtacağını bildirdi. Standart olarak nominal değerle ölçülen her hisse senedinin borsadaki değeri 1 Türk Lirasıdır. %90 temettü verileceği zaman lotunuz dahilindeki her 1 TL için 90Krş. ödeme alırsınız. Sonuç olarak temettü veren hisseler size ya para yada lot kazandırır. Örnekteki değerlere göre, basit hesapla 1900 TL veya 1900 lot ile kâr etmiş olursunuz. Temettünün nakit olarak veya hisse (pay) adedi olarak dağıtılacağına şirketin genel kurulu karar vermektedir. Bu sebeple, her şirketin nakit olarak temettü dağıtmayacağını bilmenizde yarar vardır. Ayrıca temettü dağıtım tarihinde şirketin işlem değeri ise temettü miktarı kadar düşmektedir. Yani yukarıda örnek olarak verilen şirket, temettü dağıtımından 1 gün önce 2.90 TL den işlem görüyorsa, 0.90 TL temettü dağıttığı gün bu şirket 2 TL den borsada işlem görür.

Temettü ne zaman hak edilir? Şayet temettü tarihlerinin açıklanması kesin olarak biliniyorsa, lotun 1 gün öncesinde bile alınmış olması fark etmez. Lot sizdeyse hak ettiniz demektir. Temettü hisseleri açıklama tarihinden önce elden çıkarılmış ise haklar kaybedilir. Bu nedenle, temettü dağıtım tarihinden bir gün önce elinizde o şirkete ait hisse senedi varsa, siz temettüyü hak etmiş oluyorsunuz. Ayrıca temettü paraları ise temettü dağıtım günü öğleden sonra veya ertesi gün hesabınıza geçer.  Temettü ne zaman hak edilir sorusunun en sağlıklı yanıtını ise yatırım yaptığınız şirketin duyurularında bulabilirsiniz.

Temettü Stratejisi Nasıl Oluşturulur?

Borsa için hiçbir stratejinin kesin geçerliliği yoktur. Özellikle de enflasyonun sert hareketler yaptığı ülkeler için yatırım miktarına ve türüne göre ciddi riskler taşıdığı gibi umulmadık kazançlarda getirebilir. temettü ne zaman hesaba geçer soruna yukarıda açıkladıktan sonra sizlere temettü stratejisi hakkında bilgiler sunacağız.

Eğer siz küçük bir yatırımcıysanız ve borsaya da yeni giriyorsanız, öncelikli olarak uzun vadeli yatırıma yönelerek sıkı bir takiple kendinizi bu konuda eğitmelisiniz. Yatırımcıya dost olan, kurumsal kalitesi yüksek, düzenli temettü veren şirketler hakkında bilgi edinerek güvenilir senetlerde yoğunlaşmalısınız. Al-Sat yaparak kâr elde edebilmek çok riskli olduğundan işi iyice kavrayana kadar günlük heyecanlara yenilmemeli, spekülasyonları ayırt edebilecek duruma gelmelisiniz.

Temettü kârı elde ettiğiniz zaman aynı hissenin lotunu büyütüp beklemek risk alıp kaybetmekten çok daha güvenli bir strateji olacaktır. Mümkün olduğu kadar ihtiyacınız olmayan bir parayla borsa girmeli, deyim yerindeyse paranızı o hisseye gömerek yeşermesini bekleyip, meyve verdiğini görene kadar sabretmelisiniz.

Peki, temettü vergisi nedir Temettü kazancından kâr elde etmek için yatırım yapmak istiyorsanız, temettüde vergi kavramını bilmeniz gerekmektedir. Temettü vergisini şöyle açıklayabiliriz:

Gelir Vergisi Kanunu, gerçek kişilerin, tam mükellef olan şirketlerden elde ettiği kâr payının yarısını beyan edilecek gelirler kapsamına almıştır. Her sene değişen limitlerin üzerinde gelire sahip olduğunuzda beyanname verirken paydaşı olduğunuz şirketin hissedarları başına vergi dairesine ödemiş olduğu yüzde 15 oranındaki kâr dağıtma stopajını verginizden düşme hakkınız vardır. Stopaj oranının tamamı düşülürken, kâr payının yarısı beyan edilir. temettü vergisi nedir konusundan sonra sıra geldi temettü verimliliği yüksek hisse senetleri listesini sizlerle paylaşmaya.

Son 10 Yılda En Çok Temettü Veren Hisseler Hangileridir?

Yaptığımız araştırmalara göre, son on yılda en çok temettü dağıtan bazı şirketler şöyledir:

Ayrıca her yıl temettü veren hisseler listesine buradaki linkten ulaşabilirsiniz.

Temettü Ödeme Tarihleri Ne Zaman?

Yatırımcıların aklını kurcalayan bir diğer soru ise temettü ne zaman yatar sorusudur. Bu sorunun net cevabı yine şirketlere bağlıdır. Hissedarı olduğunuz şirket üçüncü, dördüncü aylarda temettüleri açıklar. Bu tarihi de kendi belirler. Kesin şart olmayan bu tarihler, şirketlerin genel kurul kararlarıyla değişkenlik gösterebilir. Temettünün verileceği tarih KAP haberlerinde şirket tarafından duyurulur. Verilen tarihte hisseniz elinizdeyse hak kazanmışsınızdır. ( Bknz: temettü ne zaman hesaba geçer bölümü) En geç iki iş günü içerisinde yatırım hesabınıza nakit ödeme yapılmakta veya elinizdeki lotun miktarı neyse o kadar hisse senedi yine yatırım hesabınıza yüklenmiş olur.

Temettü Emekliliği Nedir?

Düzenli temettü veren sağlam bir veya birden fazla şirkete hissedar olduğunuzda, elinize para geçtikçe sürekli olarak hisse senedi almaktır. Nasıl ki kenara ayırma tasarrufuyla biriktirdiğiniz veya arttırdığınız parayla döviz, altın vb. bir yatırım aracı kullanıyorsanız, lotunuzu çoğaltmak için de hisse senedine yatırım yapıyorsunuz. İleride emekli olduğunuzda size ciddi getirileri olacak bu lotlar bugün için küçük, yarın için büyük tasarruflar getirme potansiyeli yüksek yatırımlardır.