Kaldıraç Oranları | Hisse Rapor

Finansal Durum Analizi Yaparak Güçlü Şirket Nasıl Bulunur? Bir şirkete yatırım yapmayı düşünen kişiler şiketin ne kadar güçlü olduğunu tespit etmek için bazı analizler yaparlar. Şirketin mali tablolarına dayanarak yapılan finansal durum analizi ile bir şirktetin güçlü yanlarını tespit edebilir, şirket sermayesinin gücünü ölçebilirsiniz. BİST endeksine kayıtlı her şirket için de yapabileceğiniz bu analizler ile yatırım yapacağınız / hisse senedi alacağınız en doğru şirketi bulabilir, sektör bazında BİST şirketlerini karşılaştırabilirsiniz. Borsadaki şirketleri incelerken 2 tür analiz yöntemi kullanılır. Bunlardan biri teknik analiz, diğeri ise temel analizdir. Bu yöntemler kullanılarak analiz edilen BİST hisse senetleri ile sağlam bir şirket bulabilir, kazançlı bir yatırım yapabilirsiniz. Burada ele alınan teknik analiz, hisse senedi fiyatlarına dayanarak şirketi değerlendirirken; temel analiz ise şirketin finansal durum analizi yöntemleri kullanılarak şirket değerlendirmeye alınır. Bu makalede ise temel analiz yöntemlerini ele alacağız. Yatırımcılar bir firmayı iki yoldan biriyle değerlendirmek için genellikle muhasebe tablolarını kullanırlar: Firmanın zaman içinde nasıl değiştiğini analiz ederek firmayı kendisiyle karşılaştırarak. Ortak bir finansal oran seti kullanarak firmayı diğer benzer firmalarla karşılaştırarak. Bu makalemizde ise kârlılık, likidite, işletme sermayesi, faiz kapsamı, kaldıraç ve işletme getirileri ile ilgili en yaygın kullanılan oranları ve her birinin uygulamada nasıl kullanıldığı gösterilecektir. Finansal Durum Analizi Nasıl Yapılır? Finansal durum analizi yaparken ele alacağımız yöntemlerinden ilki karlılık oranları analizidir. Şimdi bu analiz yöntemine bir göz atalım. Karlılık Oranları Gelir tablosu, bir firmanın işletmesinin karlılığı ve firmanın hisselerinin değeri ile ilgili olduğu konusunda çok faydalı bilgiler sağlar. Bir firmanın brüt kar marjı brüt karın gelirlere oranıdır. Bir firmanın brüt kar marjı, bir ürünü, üretme maliyetinden daha fazla satma kabiliyetini yansıtır. Bir işyerini satılan malların doğrudan maliyetlerinin ötesinde işletmekle ilgili ek harcamalar olduğu için, bir diğer önemli karlılık oranı, faaliyet karı, faaliyet gelirinin tüm gelirlere oranıdır Faaliyet payı, bir şirketin her bir satışından dolayı faiz ve vergiden önce ne kadar kazandığını ortaya koymaktadır. Bir sektördeki firmalar arasındaki faaliyet marjlarını karşılaştırarak, firmaların operasyonlarının göreceli verimliliğini değerlendirebiliriz. Operasyonların etkinliğine ek olarak, faaliyet marjlarındaki farklılıklar kurumsal stratejiden kaynaklanabilir. Net kar marjı, şirketin faiz ve vergileri ödedikten sonra hisse senedi sahiplerinin elde edebileceği gelirler cinsinden gösterir. Net kar marjlarındaki farklılıklar etkinlikteki farklılıklardan kaynaklanıyor olabilir. Muhasebe varsayımlarındaki farklılıkların yanı sıra, faiz gideri miktarını belirleyen kaldıraçtaki farklılıklardan da kaynaklanabilir. Likidite Oranları Finansal analistler sık sık finansal yükümlülüklerini veya likiditesini değerlendirmek için firmanın bilançosundaki bilgileri kullanır. Özellikle, alacaklılar genellikle bir firmanın cari varlıklarını inceler. Firmanın kısa vadeli ihtiyaçlarını karşılamak için yeterli işletme sermayesine sahip olup olmadığının değerlendirilmesine ilişkin yükümlülükleri karşılaştırır. Bu karşılaştırma, firmanın cari oranına, mevcut varlıkların cari borçlara oranına göre özetlenebilir: Firmanın likiditesine dair daha sıkı bir test, kısa vadeli yatırımlar ve alacaklar gibi sadece nakit veya nakit varlıklarını cari borçlarla karşılaştıran orandır. Daha yüksek bir cari oran, firmanın yakın gelecekte bir nakit açığı yaşama riskinin daha az olduğu anlamına gelir. Stok oranındaki olağandışı bir artış olması, firmanın ürünlerini satmakta zorluk çektiğinin bir göstergesi olabilir. Sonuçta, şirketler çalışanlarına ödeme yapmak ve diğer yükümlülükleri yerine getirmek için paraya ihtiyaç duyarlar. Nakit tüketmek bir firma için çok maliyetli olabilir. Bu nedenle firmalar çoğu zaman en katı likidite oranı olan nakit oranını hesaplayarak nakit pozisyonlarını ölçer. Elbette, tüm bu likidite oranları, yalnızca firmanın mevcut varlıklarını göz önünde bulundurarak sınırlandırılmıştır. Eğer firma devam etmekte olan faaliyetlerinden hızlıca önemli miktarda nakit kazanabiliyorsa, bu oranlar düşük olsa bile çok fazla likidite sağlayabilir. Finansal durum analizi yaparken dikkate alabileceğiniz bir diğer analiz ise işletme sermayesi analizidir. İşletme Sermayesi Oranları Firmanın net işletme sermayesini ne kadar verimli kullandığını ölçmek için, şirketin gelir tablosundaki ve bilançodaki birleştirilmiş bilgileri kullanabiliriz. Bir şirketin satışları nakde çevirme hızını değerlendirmek için firmalar, genellikle alacak hesap sayısını hesaplar. Alacak gün sayısı mevsimsel olarak dalgalanabilir olsa da, açıklanamayan önemli bir artış endişe kaynağı olabilir (belki de firmanın müşterilerinden tahsilat yapmak için kötü bir iş yaptığını veya cömert kredi koşulları sunarak satışları artırmaya çalıştığını gösterir). Ödenecek hesaplar ve envanter için benzer oranlar vardır. Bu ürünler için, tedarikçiye ve satılan envantere ödenen toplam tutarı yansıtması gereken bunları firmanın satış maliyetiyle karşılaştırmak doğaldır. Bu nedenle, borçlu hesap günleri olarak tanımlanır. Benzer şekilde, envanter günleri (envanter / ortalama günlük satış maliyeti). Daha yüksek ciroların daha kısa günlere ve dolayısıyla işletme sermayesinin daha verimli kullanılmasına karşılık gelir. İşletme sermayesi oranları zaman içinde veya bir endüstri içinde anlamlı bir şekilde karşılaştırılabilirken, endüstriler arasında geniş farklılıklar vardır. Faiz Karşılama Oranları Borç verenler sık sık bir firmanın faiz yükümlülüklerini karşılama yeteneğini bir faiz karşılama oranı kullanarak faiz giderleriyle faizlerini karşılaştırarak değerlendirir. Yüksek oran, firmanın gerekli faiz ödemelerini karşılamak için gerekenden çok daha fazla kazandığını gösterir. Sonuç olarak, finansal analistler finansal durum analizi yaparken genellikle bir firmanın faaliyetlerinden elde ettiği ve faiz ödemelerini yapmak için kullanabileceği nakit ölçüsü olarak faiz, vergi, amortisman ve itfa payı öncesi kazançlarını hesaplarlar. Kaldıraç Oranları Bir firmanın bilançosundan öğrenebileceğimiz önemli bir bilgi, firmanın kaldıracı veya bir finansman kaynağı olarak borca ne kadar güvendiğidir. Borç-öz kaynak oranı, bir firmanın kaldıraç oranını değerlendirmek için kullanılan ortak bir orandır. Bu oranı, kısa ve uzun vadeli borçların toplam tutarını (cari vadeler dahil) toplam hissedarların öz kaynaklarına bölerek hesaplıyoruz. Borç / öz sermaye oranını, öz kaynak ve borç için defter veya piyasa değerlerini kullanarak hesaplayabiliriz. Varlığın defter değerini yorumlamanın zorluğundan dolayı, borç-öz kaynak oranı pek kullanışlı değildir. Gerçekten de, öz kaynakların defter değeri bile negatif olabilir ve bu oranı anlamsız kılar. Bu nedenle firmanın borcunu öz kaynağının piyasa değeri ile karşılaştırmak en iyi çözüm olacaktır. Kaldıraç, şirketin hisse senedi sahiplerinin riskini arttırırken, şirketler riski azaltmak için nakit rezervleri de alabilir. Bu nedenle, göz önünde bulundurulması gereken başka bir yararlı önlem, firmanın net borcu veya nakit rezervinin üzerindeki borcudur. Net borcun neden kaldıraç oranıyla daha alakalı bir ölçü olabileceğini anlamak için, borcun ödenmemiş tutarından daha fazla nakde sahip olan bir firma düşünün: Böyle bir firma mevcut nakdi kullanarak derhal borçlarını ödeyebildiği için, riskini artırmadı ve etkin bir kaldıraç oranına sahip değil. Kaldıraç oranının son ölçüsü, bir firmanın öz kaynak çarpanıdır ve defter değeri cinsinden Toplam Varlıklar / Öz kaynak Defter Değeri olarak ölçülür. Kısaca göreceğimiz gibi, bu önlem firmanın kaldıraçtan kaynaklanan muhasebe getirilerinin artmasını yakalar. Genellikle İşletme Değeri / Hisse Senedi Piyasa Değeri olarak ölçülen piyasa değeri sermaye çarpanı, hissedarların kaldıraçtan kaynaklanan finansal riskinin yükseldiğini gösterir. Finansal Değer Oranları Analistler, firmanın piyasa değerini ölçmek için çeşitli oranlar kullanırlar. Finansal durum analizi yaparken kullanılan finansal değerlerden en yaygın olanı, firmanın fiyat kazanç oranıdır. (F/K : P / E) Yani, P/E oranı, öz sermaye değerinin toplam veya hisse bazında firmanın kazançlarına oranıdır. P / E oranı, bir hisse senedinin değerinin hissedarları için üretebileceği kazanç seviyesi ile orantılı olması gerektiği fikrine dayanır. Hisse senedinin yüksek veya düşük değerde olup olmadığını anlamak için kullanılan basit bir ölçüdür. P / E oranları sektörler arasında büyük farklılıklar gösterebilir. Beklenen büyüme oranlarının yüksek olduğu sektörler için yüksek olma eğilimindedir. Firmanın riski de yine bu oranı etkileyecektir, riskli firmaların daha düşük P / E oranları vardır. P/ E oranı, şirketin öz kaynaklarının değerini göz önünde bulundurduğundan, firmanın kaldıraç seçimine duyarlıdır. Dolayısıyla, P/ E oranı, belirgin biçimde farklı kaldıraç oranına sahip firmaları karşılaştırırken sınırlı bir fayda sağlar. Firmanın işletme değerine dayanan oranlarını kullanarak, temel alınan işletmenin piyasa değerini değerlendirerek bu sınırlamayı önleyebiliriz. Bu oranlar, işletmenin değerini, satışları, faaliyet karları veya nakit akışı ile karşılaştırır. P/E oranı firmaların piyasada nasıl fiyatlandırıldığının endüstri içindeki karşılaştırmalarını yapmak için kullanılır. Yatırım Karlılığı Oranları Analistler sık sık, firmanın öz kaynak kârlılığı (ROE) gibi oranları kullanarak gelirlerini yatırımları ile karşılaştırarak yatırımın geri dönüşünü değerlendirir. Yüksek ROE, firmanın çok karlı yatırım fırsatlarını bulabildiğini gösterebilir. Ancak, işletme sermayesine duyarlıdır. Örneğin, şirketin alacak ve borçlarındaki eşit artış, toplam varlıkları artıracak. Bu sorunu önlemek için, firmanın yatırılan sermaye getirisini (ROIC) değerlendirebiliriz. Yatırım sermayesi getirisi, herhangi bir faiz gideri (veya faiz geliri) hariç, işletmenin kendisi tarafından üretilen vergi sonrası karı ölçer. Dağıtılmış olan öz kaynak ve borç sahiplerinden elde edilen sermayeyle karşılaştırır (yani, elde edilmemiş nakit olarak). Faaliyet getirilerinin üç ölçütünden ROIC, temel alınan işlerin performansının değerlendirilmesinde en faydalı olanıdır. DuPont Analizi Firmanın karlılığı, varlık verimliliği ve kaldıraç açısından ROE'yi ifade eden DuPont analizi (kullanımını popüler olan şirketin adı) adlı bir araç kullanarak bir firmanın ROE'si hakkında daha fazla bilgi edinebiliriz. Finansal durum analizi içerisinde sıkça kullanılan bir analiz yöntemidir. DuPont analizindeki ilk terim, firmanın genel kârlılığını ölçen net kar marjıdır. İkinci terim, firmanın satış yapmak için varlıklarını ne kadar verimli kullandığını ölçen firmanın varlık devirleridir. ROE'yi, öz kaynak çarpanı olarak adlandırılır. Firmanın borç finansmanına olan bağımlılığı arttıkça, hisse senedinin değeri artacaktır.

Etiket: Kaldıraç Oranları

8 Maddede Finansal Durum Analizi Nasıl Yapılır?